آیه 3 سوره اسراء
| <<2 | آیه 3 سوره اسراء | 4>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
(ای) فرزندان کسانی که به کشتی نوحشان بردیم (و از هلاک نجاتشان دادیم، چنانکه) نوح بسیار بنده شکرگزاری بود (شما هم مانند او شاکر باشید تا نجات یابید).
[ای] نسل کسانی که با نوح [در کشتی] سوار کردیم! مسلماً او بنده ای بسیار سپاس گزار بود [پس شما هم چون او با عمل به فرمان های حق سپاس گزار باشید.]
[اى] فرزندان كسانى كه [آنان را در كِشتى] با نوح برداشتيم. راستى كه او بنده‌اى سپاسگزار بود.
اى فرزندان مردمى كه با نوح در كشتيشان نشانديم، بدانيد كه او بنده‌اى سپاسگزار بود.
ای فرزندان کسانی که با نوح (بر کشتی) سوار کردیم! او بنده شکرگزاری بود. (شما هم مانند او باشید، تا نجات یابید!)
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
ذريه: نسل و فرزند. ذرء: آفريدن. جمع آن ذريّات است.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ كانَ عَبْداً شَكُوراً «3»
(اى بنى‌اسرائيل!) اى فرزندانِ كسانى كه آنان را همراه نوح، سوار (بر كشتى) كرديم و (نجات داديم!) همانا نوح، بنده‌اى بسيار شكرگزار بود (شما هم مثل او باشيد، تا نجات يابيد).
نکته ها
حضرت نوح را «پدر دوّم» انسان گفته‌اند، چون در طوفان نوح، همه‌ى مردم غرق شدند، جز آنان كه در كشتى همراه نوح بودند. از اين رو معناى «ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنا» همانند جمله‌ى «يا بَنِي آدَمَ» است.
جلد 5 - صفحه 19
حضرت نوح در ميان پيامبران، بيش از همه عمر كرد و همواره گرفتار اذيّت و آزار كفّار و لجوجان بود، ولى بنده‌اى بسيار شاكر بود. «1» خداوند نيز براى حضرت نوح، حساب ويژه‌اى باز كرده و سلام مخصوص به او داده است. «2»
پیام ها
1- در مكتب انبيا بودن و همراهى با آنان، رمز نجات و بقاى انسان است. «ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ»
2- تاريخِ گذشتگان، عامل تربيت و هشدار براى آيندگان است. «ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنا»
3- توجّه دادن فرزندان به شرافت و ايمان نياكان، راهى عاطفى براى تربيت و پذيرش دعوت و مسئوليّت آنان است. «ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنا»
4- عبوديّت وبندگى خدا، زمينه ايمنى از حوادث و مهالك است. «حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ كانَ عَبْداً شَكُوراً»
5- تجليل از مردان والا و اسوه، از عوامل تربيت است. «كانَ عَبْداً شَكُوراً»
6- يكى از بركات شكور بودن، ذرّيه پايدار داشتن است. ذُرِّيَّةَ مَنْ ... عَبْداً شَكُوراً
«1». گوشه‌اى از دعاها و شكرهاى آن حضرت در تفسير مجمع البيان و اطيب البيان آمده است.
«2». «سلام على نوحٍ فى العالمين» صافّات، 79.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ كانَ عَبْداً شَكُوراً «3»
ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ: اى ذريه كسانى كه حمل نموديم با نوح در كشتى. چون زمان نوح عليه السّلام تمام مردم غرق شدند الا آنان كه با نوح در كشتى سوار شدند. پس در عالم هر چه هستند از نسل ايشانند، و لذا نوح عليه السّلام را آدم دوم نامند. بنابراين مورد آيه شريفه تهديد و توبيخ است، كأنّه فرمايد: اى بقيه هالكين، اتخاذ نكنيد غير از ذات احديت من معتمدى را كه به او اتكال نمائيد. بعد از آن مدح حضرت نوح را فرمايد به شكرگزارى و سپاسدارى. إِنَّهُ كانَ عَبْداً شَكُوراً: بدرستى كه نوح بنده‌اى بود شكرگزار و
جلد 7 - صفحه 328
حق‌شناس.
ابو الفتوح رازى قدس الله سره «1» روايت نموده كه نوح عليه السّلام را «شكور» فرموده به جهاتى: 1- چون كه غذا خوردى، گفتى: (الحمد للّه الّذى اطعمنى و لو شاء اجاعنى). 2- و چون آب خوردى گفتى: (الحمد للّه الّذى اسقانى و لو شاء اظمأنى). 3- چون جامه پوشيدى گفتى: (الحمد للّه الّذى كسانى و لو شاء عرانى). و چون نعلين به پا نمودى گفتى: (الحمد للّه الّذى حذانى و لو شاء احفانى). 5- چون قضاى حاجت نمودى گفتى: (الحمد للّه الّذى اخرج عنّى اداه فى عافية و لو شاء حبسه).
در كافى و عياشى از حضرت باقر عليه السّلام از اين آيه سؤال شد، فرمود:
كلماتى را نوح مبالغه مى‌نمود. عرض كردند: چه بوده؟ فرمود: هر روز صبح و شب سه مرتبه اين كلمات را مى‌گفت: اصبحت اشهدك ما اصبحت بى من نعمة او عافية فى دين او دنيا فانّها منك وحدك لا شريك لك فلك الحمد على ذلك و لك الشكر كثيرا «2» در من لا يحضر و علل و تفسير قمى به اختلاف نقل شده. «3» تبصره: تمجيد حضرت ذو الجلال، نوح عليه السّلام را به صفت خاصه شكرگزارى، آگاهى باشد مر بندگان را به آن كه سر آمد اوصاف حميده و ملكات فاضله، سپاسدارى و حق‌شناسى منعم حقيقى است، و عقل سليم هم حكم نمايد به اين كه اظهار امتنان و تشكر، اولين وظيفه انسانى است.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ وَ جَعَلْناهُ هُدىً لِبَنِي إِسْرائِيلَ أَلاَّ تَتَّخِذُوا مِنْ دُونِي وَكِيلاً «2» ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ كانَ عَبْداً شَكُوراً «3»
ترجمه
و داديم بموسى تورية را و قرار داديم آنرا راهنما از براى بنى اسرائيل كه مگيريد غير از من كار گذارى را
اى فرزندان آنانكه حمل نموديم با نوح همانا او بود بنده شكر گذار
تفسير
- مزيد اختصاص پيغمبر خاتم بمعراج و ارائه آيات و مكالمات حضورى در پيشگاه حضرت احديّت نبايد مورد تعجّب شود چون خداوند در هر زمان باقتضاء مصلحت وقت و قابليّت شخص يكنفر از افراد بشر را مخصوص بكرامت فرموده چنانچه حضرت موسى را در عصر خود اختصاص داد بمقام نبوّت و مكالمه حضورى و ارائه آيات بيّنات و معجزات با هرات و اعطاء كتاب تورية كه راهنما و هادى و دليل بود براى بنى اسرائيل و مأمور فرمود آنها را در آنكتاب بتوحيد و آنكه جز خداوند يگانه كار گذار و صاحب اختيارى براى خودشان قرار ندهند و بنابراين جمله الّاتتّخذوا من دونى وكيلا بيان است از براى مكتوب در تورية كه لفظ كتاب دلالت بر آن دارد و ممكن است متعلّق بقول يا امر محذوف باشد يعنى و گفتيم يا امر نموديم كه نگيريد جز خدا وكيلى براى خود يعنى پرستش نكنيد غير از خدا را و رجوع ننمائيد در شدائد و مشكلات جز باو و در خاتمه خطاب بآنها فرموده يا اختصاص داده است ايشان را بمزيد شكر گذارى و ثبات قدم در توحيد بحذف حرف نداء يا تقدير اخص يعنى فرض شد بر شما توحيد و توكّل بخدا اى فرزندان كسانيكه خداوند ايشانرا با نوح عليه السّلام از طوفان نجات داد يا فرض شد بر همه بخصوص بر شما چون شما كه مشمول نعمت شديد اولويّت بعبادت و شكر گذارى داريد بعلاوه بر شما لازم است تبعيت نمائيد از آنحضرت در شكر گذارى چون او بنده
جلد 3 صفحه 342
بسيار شاكر خدا بود چنانچه در كتب معتبره از امام باقر عليه السّلام نقل شده كه پرسيدند مراد از شكر گذارى نوح عليه السّلام در اين آيه چيست فرمود آنستكه در هر صبح و شام سه مرتبه ميگفت اللّهم انّى اشهدك ما اصبحت بى من نعمة او عافية فى دين او دنيا فانّها منك وحدك لا شريك لك فلك الحمد على ذالك و لك الشكر كثيرا ولى در الفاظ دعا و عدد آن اختلافى است كه حقير بآنچه نقل شد اعتماد نمودم و بنى اسرائيل همه از نسل حضرت يعقوبند كه او از اولاد سام بن نوح است كه از طوفان نجات يافت ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
ذُرِّيَّةَ مَن حَمَلنا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ كانَ عَبداً شَكُوراً «3»
ذريّه كساني هستند که با حضرت نوح در كشتي سوار نموديم محققا نوح بود بنده بسيار شكر گذار ذُرِّيَّةَ مَن حَمَلنا مَعَ نُوحٍ (اشكال) بني اسرائيل ذريه خود نوح بودند چون اولاد اسحق و يعقوب هستند بايد بفرمايد ذريه نوح چرا فرمود ذُرِّيَّةَ مَن حَمَلنا مَعَ نُوحٍ (جواب) تمام اهل عالم ذرية نوح هستند زيرا نوح را آدم ثاني گفتند لكن ذرية چه از طرف پدران باشد صدق و چه از طرف مادران و لذا ائمه اطهار ذراري پيغمبر هستند بلكه جميع سادات فاطمي و البته پسران نوح بعد از طوفان خواهران خود را نگرفتند بلكه دختران كساني که با نوح در كشتي بودند ازدواج كردند پس تمام ذراري نوح ذُرِّيَّةَ مَن حَمَلنا مَعَ نُوحٍ هستند إِنَّهُ كانَ عَبداً شَكُوراً در اخبار بسياري سرّ شكوريت حضرت نوح را بيان ميفرمايد که هر صبح و شام عرض ميكرد
اللّهم انّي اشهدك انّه ما امسي و اصبح في نعمة او عافية في دين او
جلد 12 - صفحه 221
دنيا فمنك وحدك لا شريك لك لك الحمد و لك الشكر بها علي حتي ترضي و بعد الرضي
و قريب بهمين مضامين باندك تفاوتي در اخبار دارد و از براي شكر اقساميست «1» بداند از جانب حق است «2» بداند از راه تفضّل است نه استحقاق «3» صرف در منظور الهي كند «4» هر وقت نعمتي افاضه شد يا بلايي رفع شد يا متذكر نعم سابقه و دفع بليّات شد سجده شكر كند «5» لسانش ذاكر باشد بحمد و شكر «6» در عوض اينکه نعم و دفع بليّات ازدياد در عبادت و بندگي كند «7» هر چه باو ميرسد بداند عين صلاح است و لو هر چه بلاء سخت باشد «8» صبر در بليّات كند «9» تمام اعضاي بدنش شاكر باشد نه زبان فقط.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 3)- در این آیه برای این که عواطف بنی اسرائیل را در رابطه با شکرگزاری از نعمتهای الهی مخصوصا نعمت معنوی و روحانی کتاب آسمانی برانگیزد آنها را مخاطب ساخته، می‌گوید: «ای فرزندان کسانی که با نوح در کشتی حمل کردیم»! (ذُرِّیَّةَ مَنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ).
فراموش نکنید که: «نوح بنده شکرگزاری بود» (إِنَّهُ کانَ عَبْداً شَکُوراً).
شما که فرزندان یاران نوح هستید چرا به همان برنامه نیاکان با ایمانتان اقتدا نکنید؟ چرا در راه کفران گام بگذارید؟!
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم